ไพลิน
"ไพลิน (Blue Sapphire)" เป็นพลอยประจำเดือนเกิดของผู้ที่เกิดเดือนกันยายน
และไพลินยังถือเป็นสัญญลักษณ์ที่คู่รักนิยมมอบเป็นของขวัญให้แก่กันในโอกาสครบรอบการแต่งงานในปีที่
5, 15, 23 และ ปีที่ 45 ไพลินได้รับความนิยมในหมู่คนทั่วไปทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ
ไพลินจัดเป็นแร่ในประเภท (Species) คอรันดัม (Corundum)เช่นเดียวกับทับทิม (Ruby) ซึ่งพลอยคอรันดัมนี้เป็นพลอยที่มีความแข็งรองลงมาจากเพชร
จึงทำให้ไพลิน เหมาะอย่างยิ่งที่จะนำไปทำเครื่องประดับ
ปัจจุบันหากพูดถึงแซฟไฟร์ "Sapphire" คำเดียวจะหมายถึง Blue
Sapphire หรือ ไพลิน เพราะ Sapphire มาจากภาษาเปอร์เชีย
"Saffir" หรือ จาก ภาษากรีก "Sappheiros"แปลว่า ผู้เป็นที่รักของ Saturn (เทพเจ้าแห่งกรีก)
และหมายถึงสีน้ำเงิน "Blue" ซึ่งสมัยโบราณ
จะเรียกพลอยคอรันดัมที่มีสีน้ำเงินว่าแซฟไฟร์แต่ในความเป็นจริงพลอยคอรันดัมประเภท Sapphire
มีได้หลากสี เช่น สีเหลือง, ชมพู, ม่วง, เขียว เป็นต้น
ดังนั้นหากเราต้องการจะเรียกพลอยคอรันดัมชนิดอื่นที่ไม่ใช่ไพลิน (Blue
Sapphire) เราจะต้องระบุ สีด้วย เช่น Yellow Sapphire(บุษราคัม), Green Sapphire (เขียวส่อง), Pink
Sapphire (พลอยแซปไฟร์สีชมพู) เป็นต้น
ในปัจจุบันไพลินส่วนใหญ่มักผ่านการปรับปรุงคุณภาพด้วยความร้อนหรือที่เราเรียกกันว่าการเผา
แต่ก็ได้รับการยอมรับกันโดยทั่วไปในตลาดพลอย
เพราะการเผาจะทำให้สีดีของไพลินดีขึ้นและอยู่คงทนถาวร
สมบัติของไพลิน (Blue Sapphire)
ชาวเปอร์เซียโบราณเชื่อกันว่าแซฟไฟร์ คือ "หินที่มาจากฟ้า" เนื่องจากพวกเขาเชื่อว่าโลก ตั้งอยู่บน แซฟไฟร์ ขนาดมหึมา
จึงทำให้สะท้อนแสงแดด ออกไปสู่ท้องฟ้ามีสีน้ำเงิน ตามตำนานกล่าวว่า
แซฟไฟร์เป็นพลอยของกษัตริย์ที่ใช้สวมใส่เพื่อป้องกันภยันตราย
ทำให้เชื่อกันว่าผู้ที่สวมใสไพลินจะมีชีวิตที่สดใส มีพลังในการดำรงชีวิต และไพลินนี้สามารถปกป้องอันตรายแก่ผู้ที่สวมใส่ได้อีกด้วย
นอกจากนี้ยังถือเอาไพลินนี้เป็นสัญลักษณ์ของความจริงใจ และมั่นคงอีกด้วย
ประวัติ
เมื่อก่อน คนไทยเรียก ไพลิน ว่า นิลกาฬ ตามคำกลอนของ นพเก้า ที่ว่า “ สีหมอกเมฆนิลกาฬ ” แต่ต่อมาเปลี่ยนเป็น “ไพลิน” เนื่องจาก
เมื่อก่อน นิลกาฬสีน้ำเงินเข้มสดที่มาจากจังหวัดไพลิน ที่ประเทศเขมร เป็นที่นิยมมาก เมื่อผู้ขายนำมาขายจึงต้องระบุว่ามาจากจังหวัดไพลิน จนคำว่า “
ไพลิน ” กลายเป็นคำเรียกแทน “ นิลกาฬ ” มาจนถึงทุกวันนี้
พลังและความเชื่อ
ไพลินเป็นสัญลักษณ์ของความมั่นคง และความซื่อสัตย์
ผู้หญิงจึงมักเลือกใช้ไพลินมาทำเป็นแหวนหมั้น และไพลินยังเป็นอัญมณีแห่งคุณธรรม
ช่วยให้ผู้ที่สวมใส่ มีจิตใจตั้งมั่นอยู่ในความดี ช่วยควบคุมอารมณ์
เพิ่มความเชื่อมั่นและความศรัทธา ช่วยให้ประสบความสำเร็จ ช่วยปกป้องให้พ้นจากภยันตรายต่างๆ
ทางด้านการบำบัดรักษา ไพลินช่วยบรรเทาอาการทางสมอง
โรคที่เกี่ยวกับประสาทและไขสันหลัง ผิวหนังอักเสบได้
ช่วยทำให้ผู้สวมใส่มีสุขภาพร่างกายและจิตใจที่สมบูรณ์แข็งแรง
ตำนาน
แซฟไฟร์เป็นอัญมณีที่มีตำนานเล่าขานกันมานาน เช่น
ชาวเปอร์เซียโบราณเชื่อกันว่า แซฟไฟร์ คือหินที่มาจากฟากฟ้า
และโลกของเราก็ตั้งอยู่บนแซฟไฟร์ขนาดมหึมา
เมื่อแสงแดดส่องลงมากระทบก็จะเกิดแสงสะท้อนสีน้ำเงินกลับขึ้นไปยังท้องฟ้า
อีกตำนานเล่าว่า บัญญัติ 10 ประการ
ซึ่งเป็นรายการคำสอนและข้อปฏิบัติตามคัมภีร์ไบเบิ้ลที่กล่าวโดยโมเสสบนยอด เขา Sinai
ก็ได้ถูกสลักไว้บนแผ่นแซฟไฟร์
นอกจากนี้ยังมีตำนานเล่าถึงรังสีศักดิ์สิทธ์ที่แผ่ออกมาจากแซฟไฟร์
แล้วสามารถฆ่าสัตว์มีพิษทั้งหลายได้
แหล่งที่พบไพลิน
แหล่งไพลินแหล่งใหญ่ในปัจจุบัน คือ ประเทศศรีลังกา
และบริเวณเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น ไทย พม่า เขมร ออสเตรเลีย ไพลิน
ที่คุณภาพดีที่สุด พบที่แคว้นแคชเมียร์ ประเทศอินเดีย มีสีน้ำเงินเข้ม แลดูนุ่มนวล
ไม่อมเขียวหรืออมดำ เรียกกันว่า สีน้ำเงินกำมะหยี่ ไพลินที่ขึ้นชื่ออีกแหล่งหนึ่ง
คือ ไพลินจากซีลอน หรือประเทศศรีลังกาซึ่งมีลักษณะเดียวกันกับไพลินจากแคว้นแคชเมียร์
สำหรับในประเทศไทย พบไพลินมากที่จังหวัดจันทบุรีและกาญจนบุรี
ไพลินของไทยส่วนใหญ่มีสีน้ำเงินเข้ม และไพลินออสเตรเลีย มักจะมีสีน้ำเงินอมดำ
อมเขียว
การดูแลรักษา
เนื่องจากแซฟไฟร์ เป็นพลอยที่มีความแข็งมาก
จึงไม่ต้องกังวลเรื่องรอยขีดข่วนมากนัก
สามารถทำความสะอาดได้ง่ายๆโดยล้างด้วยน้ำสบู่และเช็ดด้วยผ้าแห้งนุ่ม
แหล่งข้อมูล:
Ruby&Sapphire by Richard W. Hughes
Pratical Gem Handbook, GemA;
Gem Reference Guide, GIA;
แร่, กรมทรัพยากรธรณี
ศัพท์บัญญัติอัญมณี, มาตรฐานผลิตพันธ์อุตสาหกรรม
Pratical Gem Handbook, GemA;
Gem Reference Guide, GIA;
แร่, กรมทรัพยากรธรณี
ศัพท์บัญญัติอัญมณี, มาตรฐานผลิตพันธ์อุตสาหกรรม